Glikatlangan gemoglobin tahlili

BIOGEN MEDDA TAHLILI

Qandli diabet va diabetdan oldingi holatni aniqlash uchun glikatlangan yoki glyukozamin gemoglobin testi o’tkaziladi. Ushbu tekshirish glyukozaning 3 oylik konsentrasiyasini hisoblab beradi. U qonning biokimyoviy tahlili va insulin testlariga kiritilgan. Shuning uchun gemoglobin tahlillari ko’pincha insulin qarshiligi kompleksi testi bilan amalga oshiriladi.

Glikogemoglobin uchun shifokorlar boshqa nomlardan foydalanadilar:

  • HbA1c;
  • gemoglobin A1c;
  • glikozillangan gemoglobin;
  • glikatlangan gemoglobin;
  • yashirin qand;
  • hemoglobin A1c;
  • glycohemoglobin.

Glikatlangan gemoglobin tahlilining narxi past va agar kerak bo’lsa, u har qanday shaxs tomonidan muntazam ravishda amalga oshirilishi mumkin.

Tavsif

Glikogemoglobin gemoglobin va glyukoza birikmasidir. Gemoglobin qon hujayralariga kirib, kislorodni organlarga olib borishga yordam beradi. Glyukoza energiya beradi. U qonga so’rilib, butun organizmga tarqaladi. Oshqozon osti bezi kasalliklar va tez uglevodlarga boy parhezda organizm glyukozani qiyin o’zlashtiradi. Qonda shunchalik ko’p shakar to’planadiki, u gemoglobin molekulalari bilan birlashib oladi. Natijada maxsus oqsil-uglevod kompleksi – glikogemoglobin hosil bo’ladi.

Gemoglobin glyukozadan ajrala olmaydi. Kompleks qon oqimi orqali qizil qon tanachalari parchalanmaguncha aylanadi. O’rtacha, bu 120 kun ichida sodir bo’ladi. Ushbu xususiyat tufayli gemoglobin tahlillari glyukozaning 3 oy ichidagi konsentrasiyasini darhol aniqlab beradi. Ular diabet va diabetdan oldingi holatni tezda aniqlashga, ushbu patologiyalarni davolash samaradorligini tekshirishga yordam beradi.

Odatda, qonda faqat oz miqdorda glikatlangan gemoglobin hosil bo’ladi. Uning konsentrasiyasi endokrin tizimining faoliyati buzilganda, qon va ichki organlarning kasallanishida ortadi. Shuningdek, qonning qayta quyilishi va operatsiyalardan keyin gemoglobin A1c darajasi o’zgaradi.

Glikogemoglobin diabetdan oldingi holatni tashxislashda qanday yordam beradi?

Prediabet – bu metabolik kasallik bo’lib, unda hujayralar glyukozani yaxshi o’zlashtira olmaydi. Bu giperglikemiya (glyukoza konsentrasiyasining oshishi) bilan tavsiflanadi. Vaqt o’tishi bilan prediabet surunkali endokrin patologiyaga, ya’ni 2-toifali diabetga aylanishi mumkin. O’z vaqtida qilingan gemoglobin tahlillari prediabetni aniqlash va davolashga yordam beradi, bu esa yanada og’ir kasallikning rivojlanishiga to’sqinlik qiladi. Aniqroq tashxis qo’yish uchun HOMA indeksi va boshqa testlar ko’pincha ushbu tekshiruv bilan belgilanadi.

Nima uchun qandli diabetda glikogemoglobin tahlili o’tkaziladi?

Qandli diabet – surunkali endokrin patologiya bo’lib, unda metabolism faoliyati buzilib, glyukoza yomon o’zlashtiriladi. Odatda bu kasallik uch turga bo’linadi: 1, 2 va homiladorlik davridagi diabet. 1 va 2-toifali qandli diabetda organizmning glyukozani qabul qilish qobiliyati buziladi. Bu funksiyani oshqozon osti bezi gormoni (insulin) bajaradi, ammo diabetda uning ishlab chiqarilish miqdori kamayadi yoki hujayralar unga javob bermaydi. Natijada organizmdagi glyukoza konsentrasiyasi oshadi, bu esa gemoglobin va boshqa asosiy oqsillar darajasini oshiradi.

Avvalo, gemoglobinga tahlilni diabet va prediabetning xavf omillari ta’siri ostida bo’lgan insonlar topshirishi kerak:

  • semirib ketish;
  • kam harakat turmush tarzi;
  • autoimmun kasalliklar;
  • irsiyat;
  • uglevodlarga boy parhez;
  • virusli infeksiyalar;
  • ichki organlar kasalliklarida metabolizm faoliyatining buzilishi;
  • oshqozon osti bezining surunkali yallig’lanishi;
  • ba’zi dori-darmonlarni qabul qilish.

Tekshirish natijasi bemorning qancha vaqt davomida diabet bilan kasallanganligini va kasallikning rivojlanish tezligini aniqlashga yordam beradi. Uzoq vaqt davomida kuzatuv ostida bo’lgan insonga ba’zida bir nechta testlar tayinlanadi. Glikatlangan gemoglobin tahlilining narxi past va kerak bo’lganda, uni har qancha marotaba takrorlash mumkin.

Glikogemoglobin testi glyukoza testidan qanday farq qiladi?

Gemoglobin glyukoza bilan juda mustahkam birikma hosil qiladi. Toki uning eritrositlari tirik ekan, u kompleks tarkibiy qismlarga bo’linmaydi,. Glyukoza miqdori qanchalik ko’p bo’lsa, qizil qon hujayralarida glikatlangan gemoglobin hosil bo’lish tezligi shunchalik yuqori bo’ladi. Eritrositlarning o’zi 120 kungacha yashaydi, shuning uchun glikogemoglobin uchun tahlil shu vaqt ichida qand darajasining o’zgarishi haqida ma’lumot beradi, hatto o’sha paytda glyukoza darajasi normal holatda bo’lgan bo’lsa ham.

Glikogemoglobin tahlilining afzalliklari nimada?

Har qanday parhez va jismoniy faoliyatda gemoglobin uchun qon topshirishingiz mumkin. Tekshirishdan bir kun oldin bemor har qanday ovqatni iste’mol qilishi va hatto intensiv mashg’ulotlar bilan shug’ullanishi ham mumkin. Bu tahlilning aniqligiga ta’sir qilmaydi.

Boshidan o’tkazilgan shamollashlar gemoglobin darajasini kamaytirmaydi va oshirmaydi. Shu tufayli, tuzalgandan so’ng, bemorlar aniqroq natijani olish uchun tahlilni kechiktirishlari shart emas. Tekshirish ob’ektiv ma’lumotlarni ko’rsatadi.

Glikatlangan gemoglobin tahlili bemorlarning ahvolini kuzatish uchun juda foydali. Misol uchun, test natijalari qandli diabet bilan kasal bo’lgan bemorning so’nggi 3 oy ichida shakar darajasini qanchalik yaxshi qoplaganligini ko’rsatadi. Ushbu ma’lumotlarga asoslanib, shifokor bemorning belgilangan rejimni buzganligini osongina tushunishi mumkin.

Qandli diabet bilan kasallangan bemorlar glikogemoglobin konsentrasiyasini atigi 1% ga kamaytirishi ularning potentsial umr ko’rish davomiyligini bir necha yilga oshirishini yodda tutishi muhimdir. Shuning uchun davolovchi shifokorning barcha tavsiyalariga amal qilish kerak.


Tekshirish usuli

Ion almashinuvining yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi: maxsus tizimlar va reaktivlar yordamida moddalarning elektr o’tkazuvchanligi o’lchanadi.

Tahlil materiali

Venadan qon.


Glikogemoglobin testi bilan birga yana qanday tekshirishlar o’tkaziladi?

  • fruktozaminga;
  • glyukozaga bardoshliligi;
  • siydik va qondagi glyukoza.

Glyukozamin gemoglobinini keng qamrovli tahlilning bir qismi sifatida o’lchaganida, shifokorlar ko’proq ma’lumot olishadi va aniqroq tashxis qo’yishadi.


Adabiyot

  1. Qandli diabetga chalingan bemorlarga ixtisoslashgan tibbiy yordam algoritmlari / I. I. Dedov, M. V. Shestakova, A. Y. Mayorova tomonidan tahrirlangan. 9-son (yangilangan). M., 2019.
  2. Qandli diabetning tasnifi va diagnostikasi: Qandli diabetda tibbiy yordam ko’rsatish standartlari – 2020 / Amerika diabet assotsiatsiyasi // Diabetda yordam ko’rsatish, 2020. doi:10.2337/dc20-S002.
  3. Strok E. S. Qandli Diabetga Chalingan Bemorlarda Gemoglobin A1c (HbA1c) Natijalari Qanday Talqin Qilinishi Kerak // Medscape, 2001.

Glikatlangan gemoglobin uchun test: qanday topshiriladi?

Gemoglobin uchun tahlildan o’tish uchun maxsus tayyorgarlik talab etilmaydi. Tekshirishdan oldin ovqatdan butunlay voz kechish kerak bo’lmasa-da, shifokorlar kamida 2 soat ovqatlanmaslikni tavsiya qiladilar. Tahlildan oldin stress va jismoniy zo’riqishlarlardan voz kechish ma’quldir. Bemor qanchalik xotirjam bo’lsa, tekshirish natijasi shunchalik to’g’ri chiqadi.

Agar shifokor yana bir marotaba gemoglobin testini tayinlasa, u birinchi test o’tkazilgan vaqt bilan bir vaqtda o’tkazilishi kerak. Odatda ertalab 8-11 da qon topshirish tavsiya etiladi.

Tekshirishning aniqligiga fizioterapiya, massaj, instrumental tekshiruv, ultratovush va rentgen nurlari ta’siri ta’sir ko’rsatadi. Darhol shundan so’ng qon namunasini topshirish man etiladi.

Qabul qilinayotgan dori-darmonlar haqida shifokorga xabar berish muhimdir. U ulardan qaysi biri tahlilning to’g’riligini buzishi mumkinligini aniqlaydi va ularni qabul qilishni vaqtincha to’xtatishni so’raydi. Qon tekshiruvini o’tkazish uchun odatda dorilarni qabul qilishni to’xtatgandan so’ng 10-14 kun kutish tavsiya etiladi.

Shifokorlar bir nechta maqsadlarga erishish uchun gemoglobin tahlilini o’tkazishni tavsiya qiladilar:

  • qandli diabet bilan kasallanganlar yoki diabetga shubha bo’lsa, glyukoza darajasini tekshirish uchun;
  • diabetni davolashni yaxshiroq nazorat qilish;
  • diabetni erta bosqichda aniqlash;
  • diabetga moyillikni tasdiqlash yoki rad etish.

Glikogemoglobin testi qandli diabetning qanday belgilarida buyuriladi?

Shifokor glikemiya (glukozaning qondagi miqdori) tahlilini buyurishi kerak bo’lsa-da, bemorlar diabetning potentsial belgilarini o’zlari sezishi mumkin:

  • tashnalik;
  • tez-tez va ko’p siyish;
  • ko’rish bilan bog’liq muammolar;
  • tez charchash;
  • yuqumli kasalliklarga nisbatan zaiflik.

Agar bu alomatlar tez-tez takrorlansa, shifokor bilan maslahatlashish tavsiya etiladi.

Glikatlangan gemoglobin tekshirilganda, uning normasi 4-6,2% ni tashkil qiladi.

Moddaning 5,7-6,4% darajasi diabet yoki diabetdan oldingi holatni rivojlanish ehtimolini ko’rsatadi. 6,5% yoki undan yuqori natija diabetni ko’rsatishi mumkin.

Glikogemoglobin konsentrasiyasi ma’lum dori-darmonlarni qabul qilish va qon quyishdan keyin ortadi.

Qonda glyukoza miqdori kamayganda, gemoglobin miqdori ham kamayadi. Bu gipoglikemiya deb ataladi. Temir komplekslari, vitaminlar, antiviral preparatlar va aspirinni qabul qilish tufayli rivojlanishi mumkin.

Natijaga yana nima ta’sir qiladi?

  • o’roqsimon hujayrali anemiya;
  • beta-talassemiya;
  • homiladorlikning ikkinchi va uchinchi trimestrlari, tug’ruqdan keyingi davr;
  • OIV infeksiyasi;
  • qon quyish va qon ketishi;
  • yaqinda olingan gemodializ.

Bunday holatlarda test natijalari noto’g’ri bo’lishi mumkin, shuning uchun plazmadagi glyukoza konsentrasiyasini aniqlash lozim.

Tadqiqot
narxi:
80.000 сум
Qon namunasi olish
+ 20.000 сум
Umumiy
narx:
100.000 сум
1-2 ish kunlari
Uy/ofisga kelib-ketish xizmati mavjud
Ushbu tadqiqot bilan yana nima buyuriladi?
1-2 ish kunlari
Uy/ofisga kelib-ketish xizmati mavjud
110.000 сум
1-2 ish kunlari
Uy/ofisga kelib-ketish xizmati mavjud
35.000 сум
Ekspert toifasidagi uskunalar
Yevropa xizmat ko’rsatish darajasi
Malakali shifokorlar
Hamyonbop narxlar
Qisqa muddat ichida
Xalqaro sifat